Το φαινόμενο ένας μισθωτός —δηλαδή ένας εργαζόμενος που αμείβεται με μισθό και του παρακρατείται αυτόματα φόρος στην πηγή από τον εργοδότη του— να καλείται παρ’ όλα αυτά να πληρώσει επιπλέον φόρο στο τέλος του φορολογικού έτους είναι συχνό. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε πολλούς λόγους. Ακολουθούν οι πιο συνηθισμένοι:
1. Πολλαπλές Πηγές Εισοδήματος Αν κάποιος μισθωτός έχει και δεύτερη εργασία, εισόδημα από ενοίκια, τόκους ή άλλες παράλληλες αποδοχές, τότε το συνολικό του εισόδημα αυξάνεται και μπορεί να περάσει σε ανώτερη φορολογική κλίμακα. Επειδή κάθε εργοδότης παρακρατεί φόρο ξεχωριστά, δεν λαμβάνεται υπόψη το συνολικό εισόδημα, με αποτέλεσμα να γίνεται εκκαθάριση με έξτρα φόρο.
2. Μη Υποβολή Απαραίτητων Δαπανών Από το 2020 και μετά, για να κατοχυρώσει κανείς το αφορολόγητο όριο, πρέπει να έχει πραγματοποιήσει ηλεκτρονικές δαπάνες (με κάρτα ή e-banking) ίσες με το 30% του εισοδήματός του. Αν αυτό δεν έχει καλυφθεί, επιβάλλεται πέναλτι 22% επί της διαφοράς.
3. Τεκμήρια Διαβίωσης Ακόμα κι αν κάποιος έχει χαμηλό πραγματικό εισόδημα, αν δηλώσει ιδιοκτησία σε ακίνητα, αυτοκίνητα, εξοχικά ή έχει δαπάνες π.χ. για ιδιωτικά σχολεία, τότε υπολογίζονται τεκμαρτά εισοδήματα, βάσει των οποίων φορολογείται. Τα τεκμήρια μπορούν να οδηγήσουν σε τεκμαρτό εισόδημα μεγαλύτερο του πραγματικού, και άρα σε επιπλέον φόρο.
4. Μη Πραγματική ή Λανθασμένη Παρακράτηση Φόρου Αν ο εργοδότης δεν παρακράτησε σωστά τον φόρο ή δεν τον απέδωσε, η Εφορία θα ζητήσει τον φόρο από τον εργαζόμενο κατά την εκκαθάριση. Το ίδιο ισχύει αν υπήρξε λάθος στην υποβολή της βεβαίωσης αποδοχών.
5. Τέλος Επιτηδεύματος ή Εισφορά Αλληλεγγύης Αν ο φορολογούμενος θεωρείται ότι ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα, μπορεί να επιβαρυνθεί με τέλος επιτηδεύματος, ακόμη κι αν έχει ελάχιστο εισόδημα. Επίσης, για υψηλότερα εισοδήματα, επιβάλλεται και η εισφορά αλληλεγγύης.
6. Αλλαγές στη Φορολογική Νομοθεσία Κάθε χρόνο μπορεί να γίνουν τροποποιήσεις στους φορολογικούς συντελεστές, στα αφορολόγητα, ή στα τεκμήρια, που οδηγούν σε διαφορετικό αποτέλεσμα στην εκκαθάριση.
Συμπέρασμα Αν και για τους περισσότερους μισθωτούς η παρακράτηση φόρου θεωρητικά εξαντλεί την υποχρέωση τους, στην πράξη μπορεί να προκύψει επιπλέον φόρος κατά την εκκαθάριση της δήλωσης. Η κατανόηση των αιτιών μπορεί να βοηθήσει στην καλύτερη προετοιμασία και πρόληψη τέτοιων “εκπλήξεων”.
